Stal to materiał, który stanowi podstawę światowej gospodarki. Nie można sobie bez niej wyobrazić funkcjonowania przemysłu ciężkiego, sektora motoryzacyjnego, OZE czy armatorskiego. Stal znajduje zastosowanie w produkcji maszyn, pojazdów, elementów infrastruktury drogowej, ale też urządzeń domowych. Warto przy tym zauważyć, że stal występuje pod wieloma postaciami, które różnią się właściwościami i przeznaczeniem. Decyduje o tym rodzaj zastosowanych żelazostopów, absolutnie niezbędnych w produkcji stali. Ich funkcji bliżej przyglądamy się w naszym artykule.
Czym właściwie są żelazostopy?
Żelazostopy to surowce wykorzystywane w produkcji stali, które w praktyce decydują o jej właściwościach mechanicznych i chemicznych. Rodzaj żelazostopów dobiera się w zależności od docelowego zastosowania stali, a tym samym od konkretnych wymagań projektowych.
Dodatek żelazostopów pozwala na uzyskanie pożądanych cech stali, między innymi w zakresie jej wytrzymałości, plastyczności czy odporności na kontakt z różnymi czynnikami środowiskowymi.
Porada eksperta:
Żelazostopy to stopy żelaza z różnymi pierwiastkami, które zmieniają właściwości stali. Wśród tych pierwiastków można wyróżnić metale nieżelazne i półmetale, takie jak krzem, mangan, chrom, molibden, nikiel, tytan czy wanad. Rodzaj i ilość zastosowanych pierwiastków decydują o kluczowych cechach stali, takich jak twardość, odporność na korozję, wytrzymałość oraz podatność na obróbkę cieplną.
Dlaczego żelazostopy są kluczowe w produkcji stali?
Żelazostopy pozwalają nadawać stali odpowiednie, oczekiwane przez projektanta konstrukcji właściwości. Dobór konkretnych żelazostopów decyduje o tym, czy np. stal będzie bardzo twarda, ale mało elastyczna, czy wprost przeciwnie – stosunkowo miękka i plastyczna.
Dzięki żelazostopom huty mogą produkować stal ściśle według specyfikacji zamawiającego, dopasowując jej właściwości do konkretnych potrzeb i przeznaczenia. Inne stale stosuje się przecież w projektach budowlanych, inne w przemyśle motoryzacyjnym czy chemicznym.
Porada eksperta:
Stal wytworzona z dodatkiem żelazostopów charakteryzuje się większą odpornością na niesprzyjające czynniki zewnętrzne, wyróżniając się podwyższoną odpornością na korozję. To decyduje o tym, że jest optymalnym wyborem do realizacji konstrukcji, od których wymagamy wieloletniej trwałości i bezpieczeństwa ich użytkowania, takich jak wszelkiego rodzaju obiekty inżynieryjne.
Popularne rodzaje żelazostopów wykorzystywanych do produkcji stali
Wprowadźmy tutaj pojęcie stali stopowej, czyli takiej, która została wzbogacona o dodatkowe pierwiastki w celu nadania jej odpowiednich właściwości. Do jej produkcji wykorzystuje się różne rodzaj żelazostopy, spośród których najczęściej wybierane są:
- Żelazokrzem (FeSi)– dodatek krzemu poprawia odporność stali na utlenianie oraz wzmacnia jej właściwości elektryczne. Żelazokrzem jest niezbędnym składnikiem przy produkcji stali elektrycznych, które stosuje się m.in. w transformatorach.
- Żelazomangan (FeMn)– mangan odpowiada za odtlenienie stali oraz usuwa z niej zanieczyszczenia, takie jak siarka czy fosfor. Dzięki niemu stal zyskuje lepsze właściwości mechaniczne, co sprawia, dlatego żelazomangan jest nieodzowny w produkcji stali o podwyższonej wytrzymałości.
- Żelazochrom (FeCr)– dodatek chromu zapewnia stali odporność na korozję i zwiększa jej twardość. Żelazochrom znajduje szerokie zastosowanie w produkcji stali nierdzewnych, wykorzystywanych m.in. w przemyśle chemicznym, spożywczym oraz przy produkcji narzędzi chirurgicznych.
Porada eksperta:
Żelazostopy wytwarzane są głównie w piecach elektrycznych. Proces ten polega na redukcji rud metali przy użyciu węgla lub innych reduktorów w bardzo wysokich temperaturach, co prowadzi do powstania jednolitego stopu o pożądanych właściwościach.
Kto oferuje żelazostopy?
Sprawdzonym i rekomendowanym dostawcą żelazostopów jest PEDMO, polska spółka specjalizująca się w sprzedaży żelazostopów m.in. dla hut i zakładów odlewniczych. PEDMO oferuje także szereg innych dodatków niezbędnych w procesie produkcji stali, takich jak topniki, rafinatory, sole hartownicze, modyfikatory, piasek chromitowy, pokrycia ochronne, spoiwa oraz zasypki izolacyjno-egzotermiczne.
Z pełną ofertą żelazostopów i innych produktów dla branży odlewniczej można zapoznać się na stronie internetowej PEDMO pod adresem https://pedmo.eu/oferta/odlewnictwo/zelazostopy/.